Patron

JÓZEF GORLACH 

Pochodził z rodziny nauczycielskiej – urodził się w styczniu 1891 roku w Złotnikach koło Mielca. Sam również obrał zawód nauczycielski – w roku 1911 ukończył Seminarium Nauczycielskie w Rzeszowie. Swą pracę zawodową rozpoczął w 2 – klasowej szkole w Rożniatach.

W roku 1914 został powołany do służby wojskowej w armii austriackiej. Przydzielony do 40 pułku piechoty walczył na froncie wschodnim. Dostał się do niewoli rosyjskiej i resztę wojny spędził w Omsku na Syberii.

Do kraju powrócił w marcu 1918 roku i podjął pracę w 7 – klasowej Szkole Powszechnej w Mielcu (dziś Szkoła Podstawowa nr. 2 im. Tadeusza Kościuszki).

Wraz z wybuchem walk na wschodniej granicy młodego Państwa Polskiego zostaje Gorlach w marcu 1919 roku powołany w szeregi 30 pułku piechoty Strzelców Kaniowskich gdzie walczy aż do zakończenia wojny polsko – bolszewickiej.

Po zakończeniu działań zbrojnych powrócił do wykonywania swego zawodu – początkowo uczył w Wojkowej, a od 1 września 1922 roku objął funkcję kierownika Szkoły Powszechnej w Rudzie koło Radomyśla Wielkiego. Funkcję tę pełnił aż do aresztowania przez gestapo w 1941 roku.

Będąc kierownikiem wiejskiej szkoły dał się poznać jako wielki społecznik. Troszczył się o jak najlepsze wyposażenie szkoły, działał również wśród miejscowej ludności organizując uroczystości patriotyczne, przedstawienia teatralne, urządził wokół szkoły ogród, sadząc w nim wiele gatunków drzew, propagował ogrodnictwo. Wielką pasją Gorlacha stała się hodowla jedwabników, którą z ogromnym poświęceniem propagował wśród miejscowej ludności. Był również organizatorem Ochotniczej Straży Pożarnej w Rudzie. Dzięki jego staraniom udało się zdobyć strażackie mundury i odpowiednie wyposażenie.

Gdy wybuchła II wojna światowa Gorlach wstąpił w szeregi Związku Walki Zbrojnej, przyjmując pseudonim „Orzeł”. Wkrótce z „Orłem” nawiązał kontakt syn kolegi, Władysław Jasiński „Jędruś”. Szkoła w Rudzie stała się jednym z punktów, gdzie powielano konspiracyjne pismo „Odwet”. Tu również znajdował się punkt kolportażowy.

Działalność polskiej konspiracji nie była tajemnicą dla okupanta. Wkrótce rozpoczęły się aresztowania. Objęły one swym zasięgiem cały teren Krakowskiego Okręgu Związku Walki Zbrojnej, również teren placówki Radomyśl Wielki. Aresztowano wówczas 36 osób, w tym również Józefa Gorlacha. Więziony był w Rzeszowie i Tarnowie, a w 1942 roku przewieziono go do Oświęcimia. Otrzymał numer 29710 – tam zginął 19 czerwca 1942 roku.

Pamięć Józefa Gorlacha uczczono 27 września 1992 roku odsłaniając na budynku Szkoły Podstawowej w Rudzie pamiątkową tablicę. W dziesięć lat później mieszkańcy wsi obrali Józefa Gorlacha Patronem Szkoły, aby był wzorem i przykładem dla kolejnych pokoleń mieszkańców Rudy.

1 czerwca 2003 roku Szkole Podstawowej w Rudzie nadano imię Józefa Gorlacha.